Achter de schermen bij Bea Roos
Verkiezingen zijn monsterklus voor gemeente: ‘De aanpak hier is uniek’
Het is het belangrijkste onderdeel van onze democratie. En voor gemeentes een monsterklus, die binnen een halfjaar moet worden geklaard: de verkiezingen. Maar de ervaren projectleider Bea Roos draait er haar hand niet voor om. ‘Dat komt ook door de manier waarop deze gemeente ermee omgaat. Iedereen binnen de organisatie krijgt namelijk een taak. En dat is uniek.’
Bea Roos, Projectleider Verkiezingen gemeente Noordoostpolder
Bea komt als Projectleider Verkiezingen bij meerdere gemeenten. De afgelopen Tweede Kamerverkiezing vervulde ze die rol voor Noordoostpolder en ook de komende gemeenteraadsverkiezing op 18 maart is ze hier van de partij. ‘Wat ik heel bijzonder vind, is dat het hele gemeentehuis van Noordoostpolder betrokken is bij de verkiezingen en dat zie je niet overal. Het wordt binnen de organisatie breed gedragen, omdat iedereen een rol krijgt.’
De gemeenteorganisatie is onderverdeeld in clusters. ‘En hier in de polder is elk cluster verantwoordelijk gemaakt voor één of meer stembureaus. Ze moeten vanuit hun eigen team een voorzitter en telcoördinator voor het stembureau leveren.’
Inzet van ambtenaren
Dat vraagt veel inzet van de ambtenaren. ‘Niet alleen op de dag van de verkiezingen, maar ook in de aanloop ernaartoe. Ze moeten bijvoorbeeld een e-learning doen zodat ze op de hoogte zijn van alle regels. Dat is tijdrovend hoor, naast hun gewone werk.’ De voorbereidingen voor alle verkiezingen volgen een vast stramien dat is bepaald door de rijksoverheid. ‘Het proces moet natuurlijk voldoen aan strenge eisen.’ De projectgroep heeft verschillende taken: locaties, bemensing, communicatie en facilitair.
Nieuwe partijen
De gemeenteraadsverkiezingen zijn voor de gemeentes het drukst. Het traject begint met het inschrijven van nieuwe partijen, het checken of hun kandidaten echt in deze gemeente wonen en het goedkeuren van hun ondersteuningsverklaringen. Hiermee laten stemgerechtigden weten dat ze willen dat de nieuwe partij meedoet aan de verkiezingen. Bea: ‘Daarna moeten we de stemlocaties in kaart brengen en controleren of we ze (weer) kunnen gebruiken.
Als een wijk of dorp zo is gegroeid, kunnen we een extra stemlocatie plaatsen.’ Vervolgens werven we vrijwilligers, die meehelpen op de stembureaus. Want ook inwoners kunnen meehelpen. ‘We benaderen bovendien altijd Firda om studenten te werven.’
Vliegende keep
Op de verkiezingsdag zelf is Bea vliegende keep en aanspreekpunt op het moment dat er problemen zijn waar de leden van het stembureau zelf niet uitkomen. In de Noordoostpolder zijn er 28 stembureaus. ‘Per bureau zijn vier leden nodig voor de ochtend, vier voor de middag en minimaal vier voor de avond.’ In totaal zijn er dus zo’n 350 mensen bij betrokken.
Met een nieuw telsysteem kunnen de stemmen sinds de verkiezingen van eind oktober trouwens een stuk sneller en accurater worden geteld. Het is ook fysiek minder belastend. ‘We hoeven niet meer over de grond te kruipen om de stemmen te tellen, dat kan nu gewoon zittend aan een tafel.’
Tekst: Debora Boomsma ~ Foto: Pim van der Maden